ในวันที่ 14 กรกฎาคมของทุกปี เป็นวันที่ครบรอบเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์ฝรั่งเศศ นั่นคือเหตุการณ์การทลายคุกบาสตีย์ เมื่อปี ค.ศ. 1789 การลุกฮือที่ลือเลื่องและเป็นหมุดหมายสำคัญในฐานะของเหตุการณ์ที่จุดประกายการปฏิวัติฝรั่งเศส คำถามที่น่าสนใจก็คือการปฏิวัติฝรั่งเศสนั้น หน้าตาของมันเป็นอย่างไร มันส่งผลต่อการก่อรูปทางสังคมในยุโรปและโลกใบนี้อย่างไร และมีความสำคัญอย่างไรต่อขบวนการเคลื่อนไหวของชนชั้นแรงงานในปัจจุบัน?
การปฏิวัติฝรั่งเศสคืออะไร?
การปฏิวัติฝรั่งเศสเป็นการปฏิวัติใหญ่ที่เกิดขึ้นในศตวรรษที่ 18 ยุคที่พระเจ้าหลุย์ที่ 16 ปกครอง การปฏิวัตินี้ก่อให้เกิดผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงโฉมหน้าทางการเมืองทั่วยุโรป โดยมีสาเหตุทางด้านการคลังเป็นพื้นฐาน เป็นการปฏิวัติโดยกลุ่มชนชั้นกลางที่ต้องการเข้ามามีส่วนร่วมในการปกครองโดยการล้มล้างการปกครองในระบอบเก่า (Ancient Regime) หรือระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ (Absolutism) มาสู่อำนาจอธิปไตยของประชาชน
สาเหตุทั่วไปของการปฏิวัติฝรั่งเศส
ด้านการเมือง
1. พระเจ้าหลุยส์ที่ 16 ทรงไม่เข็มแข็งพอไม่มีอำนาจเด็ดขาดในการบริหารประเทศจึงเปิดโอกาสให้คณะบุคคลบางกลุ่มเข้ามามีสิทธิร่วมในการบริหารประเทศ
2. สภาท้องถิ่นที่มีอยู่ทั่วไปในฝรั่งเศส และตกอยู่ภายใต้อำนาจอิทธิพลของขุนนางท้องถิ่น
3. สภาปามองต์ศาลสูงสุดของฝรั่งเศส ทำหน้าที่ให้การปรึกษากับกษัตริย์มีสิทธิ์ยังยั้งการออกกฎหมายใหม่ (Vito) ซึ้งเป็นสภาที่เคยถูกปิดไปแล้ว กลับเข้ามามีอำนาจบทบาทสามารถต่อรองขอสิทธิบางอย่างทางการเมือง อีกครั้ง
4. สภาฐานันดรหรือสภาทั่วไป (Estates General) ที่จัดตั่งขึ้นในยุคสมัยพระเจ้าฟิลิปที่ 4 ทุกยุบไปพระเจ้าหลุยส์ที่ 16 เปิดสภานี้ขึ้นมาใหม่ เพื่อขอเสียงสนับสนุนจากตัวแทนของประชาชนในการขอเก็บภาษีเพิ่มขึ้น แต่เกิดปัญหาการนับคะแนนเสียงขึ้น จนกลายเป็นชนวนที่ก่อให้เกิดการปฏิวัติฝรั่งเศสในเดือน กรกฎาคม ค.ศ. 1789
5. ประเทศฝรั่งเศสไม่มีรัฐธรรมนูญ ทำให้การปกครองเป็นไปอย่างไม่มีประสิทธิภาพ และประชาชนไม่ได้รับการคุ้มครอง
ด้านเศรษฐกิจ
1. สืบเนื่องมาจากพระเจ้าหลุยส์ที่ 15 ทรงใช้จ่ายอย่างฟุ่มเฟือยในราชสำนัก เป็นปัญหาสั่งสมมาจนถึงพระเจ้าหลุยส์ที่ 16
2. เป็นปัญหาสืบเนื่องมาจากการที่ฝรั่งเศสเข้าไปพัวพันกับสงครามในต่างประเทศมากเกินไป โดยเฉพาะสงครามกู้เอกราชของสหรัฐอเมริกาในปี ค.ศ. 1776 จึงทำให้เกิดค้าใช้จ่ายสูง
3. เกิดการเปลี่ยนแปลงจากภาคเกษตรกรรมมาสู่ภาคอุตสาหกรรม ส่งผลให้เกิดวิกฤตการทางการเกษตร ราคาอาหารสูงขึ้นไม่สมดุลกับค่าแรงที่ได้รับ ก่อให้เกิดชนชั้นใหม่ขึ้นมา คือชนชั้นกลางหรือพ่อค้าและนายทุน ซึ่งมีส่วนสำคัญในการปฏิวัติ
4. พระเจ้าหลุยส์ไม่สามารถตัดค่าใช้จ่ายในราชสำนักได้ แต่ก็พยายามแก้ไขโดย
– ปรับปรุงการเก็บภาษีให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ก่อให้เกิดการไม่พอใจในกลุ่มคนบางกลุ่มที่ไม่เคยเสียภาษี
– เพิ่มการกู้เงิน ซึ่งก็ช่วยทำให้มีรายได้เพิ่มขึ้น แต่ก็ต้องจ่ายค่าดอกเบี้ยมากขึ้นด้วยเช่นกัน
– ตัดรายจ่ายบางประการ อาทิ การเลิกเบี้ยบำนาญ ลดจำนวนเหล่าราชการ จึงทำให้เกิดความไม่พอใจในหมู่ข้าราชการและยังส่งผลถึงการทำงานของราชการไม่มีประสิทธิภาพ
การแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจไม่เป็นผลสำเร็จ เนื่องจากแก้ไขที่ไม่ตรงจุด จึงไม่สามารถตัดรายจ่ายที่ไม่จำเป็นลงไปได้
ด้านสังคม
1. จาการที่ฝรั่งเศสเข้าไปช่วยสหรัฐอเมริกาทำสงครามประกาศอิสภาพจากอังกฤษ จึงทำให้รับอิทธิพลทางความคิดด้านเสรีภาพนั้นกลับเข้ามาในประเทศด้วย
2. เกิดปัญหาความแตกต่างทางสังคม อันเนื่องมาจากพลเมืองแบ่งออกเป็น 3 ฐานันดร คือ
– ฐานันดรที่ 1 พระ
– ฐานันดรที่ 2 ขุนนาง
– ฐานันดรที่ 3 สามัญชน
ฐานันดรพร และขุนนางเป็นกลุ่มที่มีอภิสิทธิ์ชน คือไม่ต้องเสียภาษี ทำให้กลุ่มฐานันดรสามัญชนต้องแบกรับภาระทั้งหลายอย่างเอาไว้เช่น การเสียภาษี การจ่ายเงินค่าเช่าที่ดิน และการถูกเกณฑ์ไปรบ กลุ่มฐานันดรสามัญชนถือเป็นกลุ่มไม่มีอภิสิทธิ์ชนในยุคนั้น
ผลจากการปฏิวัติฝรั่งเศส ค.ศ.1789
1. เปลี่ยนจากการปกครองในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ (คนเดียว) มาสู่ระบอบสาธารณรัฐ (หลายตน)
2. มีการล้มล้างกลุ่มอภิสิทธิชน พระและขุนนางหมดอำนาจ, กลุ่มสามัญชน กรรมกร ชาวนา และโดยเฉพาะกลุ่มชนชั้นกลาง เข้ามามีอำนาจแทนที่
3. ศาสนาจักรถูกรวมเข้ากับรัฐ ทำให้อำนาจของสันตะปาปาถูกควบคุมโดยรัฐ
4. เกิดความวุ่นวายทั่วประเทศเพราะประชนชนบางส่วนยังติดอยู่กับการปรครองแบบเก่า
5. มีการจับขุนนางประหารด้วยเครื่องกิโยตินมากมาย รวมถึงพระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๖ และพระนาง มารี อังตัวเนตต์ ถูกตัดสินประหารชีวิตด้วยเครื่องกิโยตินเป็นการสิ้นสุดราชวงศ์บลูบลองก์ที่ปกครองฝรั่งเศสมานาน
6. มีการทำสงครามกับต่างชาติ
7. มีการขยายอิทธิพลแนวความคิดและเป็นต้นแบบของการปฏิวัติไปยังประเทศอื่น ๆ ในยุโรปการ
ปฏิวัติฝรั่งเศส เป็นเหตุการณ์ที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางสังคมอย่างมหาศาล และส่งผลต่อชีวิตของมนุษย์ ในระหว่างห้วงเวลา 5 ปีของการต่อสู้ยื้อยุดกันระหว่างพลังอำนาจของพวกปฏิกิริยา กับความมุ่งมั่นของการปฏิวัติ ผู้คนในห้วงเวลานั้นต่างก็เผชิญกับความยากลำบาก แต่สุดท้ายปัจจุบันฝรั่งเศสก็เป็นประเทศนับว่าน่าอยู่และมีระบบการปกครองที่ดีประเทศหนึ่งเลยทีเดียว
ขอบคุณรูปจาก
www.nationtv.tv
อ่านต่อที่ ประวัติศาสตร์ไทย//เหตุการณ์สำคัญ
