สงครามที่เกิดขึ้นในโลกนี้มีหลายสงครามด้วยกัน วันนี้เราจะพาไปดู สงครามเย็น เวียดนาม หรือสงครามต่อต้านอเมริกา ว่าเป็นอย่างไร อะไรที่เป็นเหตุทำให้เกิดสงคราม และสหรัฐอเมริกามีท่าทีและการดำเนินการทางการทหารต่อเวียดนามอย่างไร ตามไปดูกันได้เลย
1. สงครามเย็นเวียดนาม
สงครามเย็นเวียดนาม หรือเรียกกันว่า สงครามต่อต้านอเมริกาซึ่งเป็นสงครามที่เกิดความขัดแย้งของเวียดนาม โดยเป็นการสู้รบของเวียดนามด้วยกันเองระหว่างเวียดนามเหนือและเวียดนามใต้ ซึ่งทางเวียดนามเหนือนี้ สนับสนุนโดยสหภาพโซเวียด จีน และกลุ่มประเทศที่มีลิทธิคอมมิวนิสต์ ส่วนเวียดนามใต้ สนับสนุนโดยสหรัฐอเมริกา เกาหลีใต้ ออสเตรีย ฟิลิปปินส์ ไทย และประเทศที่มีลัทธิคอมมิวนิสต์ และดูแล้ว และสงครามนี้เรียกได้ว่าเป็นสงครามตัวแทนในยุคสงครามเย็นกันเลยก็ว่าได้
2. ภูมิหลังการเกิดสงครามเวียดนาม
เวียดนามเคยตกเป็นเมืองขึ้นของจีนมาก่อนแต่หลังจากที่ฝรั่งเศสขยายอาณานิคมทำการยึดอำนาจเวียดนาม กัมพูชา และลาวได้ ซึ่งรวมกันว่าอินโดจีนฝรั่งเศสและต่อมาได้มีการเรียกร้องเอกราชทำให้เกิดสงครามอินโดจีนครั้งที่ 1 และโฮจิมินห์คือผู้ที่นำความสำเร็จมาให้เวียดนาม และหลังจากที่ฝรั่งเศสได้ถอนตัวออกจากอินโดจีนในปี 2497 แล้ว สหรัฐคือผู้สนับสนุนทางด้านการเงินและการทหารของเวียดนามใต้ และหลังสงครามอินโดจีนครั้งที่ 1 ประเทศเวียดนามได้รับการแบ่งชั่วคราวเป็นเวียดนามเหนือ และเวียดนามใต้ที่เส้นขนานที่ 17 ภายใต้เงื่อนไขของข้อตกลงเจนีวาโดยกำหนดให้พลเรือนสามารถที่จะเคลื่อนย้ายพื้นที่ได้อย่างอิสระในสองรัฐระหว่างเวียดนามเหนือและเวียดนามใต้เป็นเวลา 300 วัน และกำหนดให้มีการเลือกตั้งทั่วประเทศในปี 2499 เพื่อเป็นการตั้งรัฐบาลรวม ทำให้กลุ่มคนในเวียดนามเหนือประมาณหนึ่งล้านกว่าคน ได้เดินทางย้ายถิ่นฐานมาทางใต้
โดยส่วนใหญ่เป็นกลุ่มคาทอลิกชนกลุ่มน้อย และกลุ่มคนที่ไม่เอาลัทธิคอมมิวนิสต์ และนอกจากนี้ก็ยังมีกลุ่มที่อยู่ทางใต้เดินทางย้ายถิ่นฐานไปทางเหนือด้วยเช่นกัน และในระหว่างที่จะมีการเลือกตั้งตามข้อตกลงของเจนีวา การปกครองของเวียดนามเหนือนั้นอยู่ภายใต้อำนาจของโฮจิมินท์ ส่วนเวียดนามใต้ นำการปกครองโดยจักรพรรดิเบา ดั๋ย โดยมี โง ดิ่ญ เสี่ยม เป็นนายกรัฐมนตรี
3. ปฏิบัติการทางการทหารสหรัฐอเมริกาต่อเวียดนาม
ระหว่างนั้นกลุ่มเวียดกงที่เป็นแนวร่วมของลัทธิคอมมิวนิสต์ที่อยู่ในเวียดนามใต้ เริ่มปฏิบัติการสงครามกองโจรในเวียดนามใต้ตามคำสั่งของเวียดนามเหนือ และเวียดนามเหนือก็ยังคงรุกรานลาว เพื่อที่จะส่งกำลังให้แก่เวียดกงโดยผ่านเส้นทางสายโฮจิมินห์ และสหรัฐอเมริกายังคงสนับสนุนด้านการทหารภายใต้การนำของประธานาธิบดี จอห์น เอฟ.เคนเนดี ได้ส่งทหารไปประจำการเพิ่มมากขึ้นโดยผ่านโครงการกลุ่มที่ปรึกษาความช่วยเหลือทางการทหารจาก ปี 2502 ที่มีทหารไม่ถึงพันนาย โดยเพิ่มเป็น 16,000 นาย ปี 2506 และเวียดนามเหนือได้ส่งทหาร สี่หมื่นนายไปรบที่เวียดนามใต้ และเวียดนามเหนือก็ยังมีสหภาพโซเวียตและจีนเป็นผู้นับสนุนหลัก
ในปี 2507 เรือจู่โจมเร็วของเวียดนามได้รับการปะทะกับเรือพิฆาตของอเมริกา ที่อ่าวตังเกี๋ย และภายใต้การปกครองของประธานาธิบดีลินดอน บี. จอห์นสัน ได้สั่งวางกำลังพลเพิ่มอีกเป็นจำนวนมากทั้งภาคพื้นดิน และทางอากาศ และใช้ปฏิบัติทางการทหารในการทิ้งระเบิดทางยุทธศาสตร์ต่อเวียดนามเหนือและลาว สหรัฐได้ทิ้งระเบิดทางอากาศขนานใหญ่มากต่อประเทศลาว ซึ่งเป็นการทิ้งระเบิดที่หนักที่สุดในประวัติศาสตร์หากเทียบกับจำนวนประชากร ซึ่งเรียกได้ว่าในช่วงเวลานี้เป็นศึกสงครามทางการทหารที่มีการสูญเสียมากที่สุดทั้งกำลังทหาร พลเรือน และทรัพย์สิน
จนกระทั่งปี 2511 ได้มีการจู่โจมแบบรวดเร็วเปิดศึกสงครามครั้งใหญ่ต่อกองบัญชาการทหารและพลเรือน และศูนย์ควบคุมของเวียดนามใต้ ของกองกำลังเวียดกงและกองทัพประชาชนเวียดนามเหนือ ซึ่งปฏิบัติการครั้งนี้เรียกว่า การรุกตรุษญวน ทำให้เกิดการสูญเสียเป็นอย่างมาก
ปี 2512 สหรัฐภายใต้การนำของประธานาธิบดีของ ริชาร์ด นิกสัน ได้ถอนกำลังทหาร แต่ใช้วิธีการแผลงเป็นเวียดนามแทน และยังคงปฏิบัติการที่มุ่งขัดขวางลอจิสติกส์
ได้สั่งให้ฝูงบินที่บรรทุกอาวุธนิวเคลียร์บินไปน่านฟ้าโซเวียตเพื่อโน้มน้าวว่าเขาพร้อมที่จะทำทุกอย่างเพื่อยุติสงคราม
4. การสิ้นสุดแห่งสงครามเวียดนาม
ในปี 2512 โฮจิมินห์เสียชีวิต ทำให้ยุทธศาสตร์ของเวียดนามเหนือในการสู้รบได้มีการปรับเปลี่ยน และขณะนั้นขบวนการต่อต้านสงครามในสหรัฐมีจำนวนมากขึ้นและยังพบว่ามีการสังหารหมู่ โดยหน่วยรบของกองทัพบกสหรัฐได้มีการฆ่าข่มขืนพลเรือน และเรื่องอื้อฉาวกรีนเบเรต์ ในปี 2512 ที่ทหารหน่วยรบพิเศษและผู้บัญชาการหน่วยรบพิเศษถูกจับกุมในโทษฐานฆ่าผู้ต้องสงสัย กล่าวหาว่าเป็นสายลับสองหน้า ส่งผลให้เกิดผลกระทบระดับชาติ และขณะนั้นขวัญและกำลังใจของทหารของสหรัฐเริ่มหดหาย ส่งผลให้ในปี 2513 ประธานาธิบดีของสหรัฐ ริชาร์ด นิกสัน ได้ประกาศถอนกำลังทหารออกจากเวียดนาม และกองกำลังเวียดกงก็ไม่ได้รุกรานเวียดนามใต้อีกต่อไป
เป็นอย่างไรกันบ้างกับ สงครามเย็น เวียดนาม หรือ สงครามต่อต้านอเมริกา ซึ่งจุดเริ่มต้นนั้นมาจากการเวียดนามเหนือและเวียดนามใต้ต่างมีแนวคิดในการปกครองที่ไม่เหมือนกัน และต้องการที่จะรวมอำนาจไว้เพียงหนึ่งเดียวในระบบปกครองเดียว ซึ่งเป็นความขัดแย้งที่ไม่สามารถหาข้อยุติต่อกันได้ส่งผลให้ต้องทำสงครามเพื่อที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งจะต้องเป็นผู้ชนะ โดยเบื้องหลังการทำสงครามกลับมีผู้สนับสนุนทางการทหารที่ก็แยกออกเป็นสองฝ่ายในแนวคิดปกครองที่แตกต่างกันอย่างสหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียตกับจีน และท้ายที่สุดผลร้ายก็ตกมาอยู่ที่ประชาชนตาดำ ๆ ที่ต้องสูญเสีย
เครดิตรูป
อ่านต่อที่ จิตร ภูมิศักดิ์ เป็นใคร ทำไมถึงมีชื่อในหน้าประวัติศาสตร์ไทย